Bomen in de stad onmisbaar, ondanks zware stormen

Storm Eunice die in februari 2021 over Nederland raasde zorgde voor een ravage aan omgewaaide bomen. Die gaven soms niet alleen schade, de 4 dodelijke slachtoffers die tijdens deze zware storm vielen werden allemaal geraakt door een omvallende boom. Bovendien vielen 3 van de 4 bomen die slachtoffers maakten om in Amsterdam en Diemen. Dat rechtvaardigt de vraag of het nog wel veilig is om in dichtbevolkte wijken bomen te planten. Deskundigen zijn er duidelijk over: Bomen horen in de stad, er is geen reden om nu alleen nog maar struiken te planten.

Oude bomen vaak slachtoffer

Bomen die nu omwaaien dateren vaak uit de jaren 50 en 60 van de vorige eeuw, zo legt Leendert Koudstaal uit. Hij is beleidsadviseur Groen bij de gemeente Den Haag. Tijdens de oorlog zijn veel bomen omgezaagd omdat mensen het hout nodig hadden om hun kachels te stoken. Na de oorlog is er in hoog tempo begonnen met het aanplanten van nieuwe bomen. Daar is niet in alle gevallen heel goed over nagedacht. De Intergemeentelijke Studiegroep Bomen en Groen onderzoekt welke bomen geschikt zijn voor ons huidige klimaat. Er wordt onder andere gekeken naar meer inheemse soorten. De studiegroep krijgt hulp van de TU Delft. Bomen moeten in principe opgewassen zijn tegen een flinke storm. Aan de kust staan immers ook bomen en die blijven op een enkele uitzondering na ook gewoon overeind. Er moet alleen wel met zorg worden gekeken wat voor bomen waar worden geplant.

Specifieke omstandigheden voor stadsbomen

Een boom die in de bebouwde kom staat heeft het zwaarder dan veel bomen in de open ruimte. Ook al zijn er door storm Eunice ook in de bossen de nodige bomen gesneuveld. Veel omgewaaide bomen waren niet gezond. Daar komt bij dat een boom die in een woonwijk staat het nodige te verduren krijgt. De wortels liggen onder stoepen en straten. Verkeer zorgt ervoor dat de grond steeds verder verdicht waardoor de wortels minder ruimte krijgen.

Experimenten in Amsterdam

Om te onderzoeken hoe bomen in de stad het beste kunnen groeien wordt in Amsterdam geëxperimenteerd met iepen die groeien op een speciaal samengestelde mix van granulaat, klein en compost. Daarnaast wordt er bij het planten van bomen goed opgelet waar kabels en leidingen in de grond zitten. Als er moet worden gegraven voor onderhoud of vernieuwing is het de bedoeling om de bomen daarbij zo veel mogelijk te ontzien. Zo is de kans op schade aan de wortels een stuk kleiner en staat de boom dus in een zware storm een stuk stabieler.

Bomen zijn onmisbaar in de stad

Bomen uit de stad verbannen omdat ze gevaarlijk zijn bij een zware storm is te zwart-wit, aldus Koudstaal. Bomen hebben een veelvoud aan functies. Ze zorgen voor tempering van de hitte in de zomer, bieden een broedplaats voor vogels en voeding voor insecten. Daarnaast zuiveren bomen de lucht. Daar komt bij dat de schade van een storm als Eunice vele malen groter zou zijn geweest als er geen bomen in de stad zouden staan. Bomen breken namelijk windvlagen waardoor er minder kans is op schade aan gebouwen.

Meer investeren in bomenonderhoud

Grote steden als Londen en Stockholm hebben speciale medewerkers die het onderhoud van bomen op zich nemen. In Nederland kennen we dat fenomeen veel minder. Onbegrijpelijk noemt Koudstaal het. De vervangingswaarde van alle bomen in Nederland bedraagt zo’n 30 miljard euro. Van dat bedrag wordt slechts 0,01% besteed aan bomenonderhoud. Als je het zo bekijkt is dat best schokkend.

Bron: Het Financieele Dagblad