Ambitie voor bouw 1 miljoen woningen brengt kwaliteit van woningbouw in gevaar

Anita Blom is stedenbouwhistoricus en ze maakt zich zorgen over de ambitieuze plannen voor de woningbouw in Nederland. Ze ziet veel overeenkomsten met de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog. Ook toen was er dringend behoefte aan veel nieuwe woningen. Ook toen was er een nijpend tekort aan vakbekwame bouwers. Het gevolg was dat er woningen ‘uit de grond werden gestampt’ zonder dat er goed werd gelet op de kwaliteit. Anno nu is er ook het gevaar dat er meer, sneller en hoger wordt gebouwd om toch maar zo snel mogelijk zo veel mogelijk woningen beschikbaar te krijgen. De kwaliteit dreigt daarbij opnieuw in het geding te komen.

Waken voor fouten uit het verleden

Vooral in de jaren 60 van de vorige eeuw schoten de troosteloze portiekflats als paddenstoelen uit de grond. De woningbouw in Nederland was gebaseerd op eenheidsworst en die situatie dreigt nu opnieuw te ontstaan. Omdat de regering de ambitie heeft om vóór 2030 een miljoen nieuwe woningen te bouwen is de kans groot dat er minder wordt gelet op de kwaliteit van die woningen en ook op het woongenot van de bewoners. Blom wijst er op dat de regering nadrukkelijk zijn regierol moet nemen. Er moet goed gekeken worden naar het soort woningen, of die passen in de wijk waar ze worden gebouwd en of ze voldoen aan de behoefte van de toekomstige bewoners, waarschuwt de historicus.

Voorkomen van ‘flatneurose’

De onvrede over hun woonsituatie leidde halverwege de jaren 60 tot het ontstaan van het begrip ‘flatneurose’. Mensen voelden zich onveilig en onprettig in hun flatwoning. Volgens Blom is het belangrijk om dergelijke problemen nu te voorkomen. Er moet dus niet klakkeloos worden gebouwd, maar goed nagedacht worden over de woningen en de situatie ter plaatse. Zij ziet tot nu toe nog maar weinig bouwplannen die op dat punt goed zijn uitgewerkt.

Zorg voor diversiteit

Omdat het Rijk de regie voor de woningbouw in Nederland grotendeels uit handen gaf, wordt de bouw van huizen nu bepaald door projectontwikkelaars en gemeenten. Het gevolg is dat er huizen komen waar soms helemaal geen behoefte aan is. Niet iedereen wil een eengezinswoning. Er is ook steeds meer vraag naar comfortabele seniorenwoningen vanwege de vergrijzing. Het aantal alleenstaanden neemt toe, zij zoeken vaak een ruim appartement. Bij de bouw van woningen moet beter worden nagedacht over de toekomst: welke mensen wonen hier over 20 jaar?

Zijn die 1 miljoen woningen wel nodig?

Anita Blom vraagt zich hardop af of het echt wel nodig is om 1 miljoen extra woningen in Nederland te bouwen. Als er bijvoorbeeld goede seniorenwoningen komen die ook betaalbaar zijn, dan willen ouderen vaak heus wel verhuizen in ruil voor meer comfort. De eengezinswoningen die zij achterlaten komen dan beschikbaar voor jonge gezinnen. Die kunnen er vervolgens voor zorgen dat scholen en andere voorzieningen hun bestaansrecht houden. Hier ligt een mooie taak voor Hugo de Jonge, de nieuwe minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening.

Bron: NRC