Opdrachtgevers spelen een belangrijke rol bij het beperken van ongelukken in de bouw

In de bouw komen nog geregeld ongelukken voor, helaas soms met ernstig lichamelijk letsel of zelfs de dood tot gevolg. Het aantal ongelukken is in de afgelopen decennia al flink afgenomen, maar het kan nog steeds beter. Hierbij is een belangrijke rol weggelegd voor de opdrachtgevers, aldus Frans van Ekerschot. Hij is sectiehoofd veiligheid en gezondheid bij het Rijksvastgoedbedrijf. Dit bedrijf is één van de grootste opdrachtgevers in Nederland als het gaat om woningbouw en andere projecten. Niet iedere opdrachtgever heeft het aspect veiligheid op de bouwplaats voldoende in beeld, vindt hij.

Verplichtingen van opdrachtgevers liggen wettelijk vast

Al sinds 1994 is er in Nederland een wet van kracht die opdrachtgevers bepaalde verplichtingen oplegt. Alleen is niet iedere opdrachtgever zich daar voldoende van bewust. Veel opdrachtgevers behandelen natuurlijk ook maar enkele of zelfs maar 1 bouwproject, het Rijksvastgoedbedrijf heeft er ruim 700 per jaar. De opdrachtgever moet erop toezien dat een bouwproject veilig wordt gerealiseerd en dat daarbij de Arbo-richtlijnen worden nageleefd. Uiteraard moet na oplevering veilig en gezond zijn om te gebruiken.

Een projectleider moet meer verantwoordelijkheid nemen

Deskundigen zijn het er over eens: Als we in Nederland naar nul doden en veel minder ongelukken in de bouw willen dan moeten opdrachtgevers meer hun verantwoordelijkheid nemen. De verplichtingen in de wet zijn weinig specifiek. Een opdrachtgever die zijn taak serieus neemt stelt een coördinator aan die het proces op de bouwplaats van begin tot eind begeleidt en er op toeziet dat de mensen die daar aan het werk zijn hun werk veilig kunnen doen. Het Rijksvastgoedbedrijf geeft inmiddels het goede voorbeeld. Veiligheids- en Gezondheidsplannen, kortweg het V&G plan, worden door deskundigen beoordeeld en indien nodig aangepast. Steeds meer aannemers accepteren deze regels en leven ze na, aldus Van Ekerschot. Nog meer wetten en regels gaan volgens Van Ekerschot niet helpen. Het is meer een kwestie om iedereen die op een bouwplaats werkt ervan bewust te maken dat veiligheid en gezondheid niet van ondergeschikt belang zijn.

ISO certificering voor de bouw

Als een aannemer de regels omtrent veiligheid correct naleeft dan levert dat een ISO 45001 certificering op. Maar veel bouwbedrijven is het daar niet om te doen. Ze willen zelf de veiligheid van hun medewerkers beter waarborgen. Want iedere dode is er één te veel en dat geldt ook voor iedere bouwvakker die na een ongeluk op de bouwplaats arbeidsongeschikt wordt. Opdrachtgevers moeten zich ook realiseren dat ze niet voor een dubbeltje op de eerste rang kunnen zetten. Een bouwproject voor een absurd lage prijs in de markt zetten, of met een planning die simpelweg niet haalbaar is, is vragen om problemen. Maar toch zijn er dan altijd wel bouwbedrijven die er toch op inschrijven. Zij komen zichzelf vervolgens tegen. En als dat gebeurt dan is het te hopen dat dat niet is vanwege een dodelijk ongeval op de bouwplaats.

De signalerende rol van de bouwer

Het is volgens de deskundigen belangrijk dat bouwers het gesprek aangaan met opdrachtgevers. Als er een probleem wordt geconstateerd dan is het hun taak om de opdrachtgever hiervan op de hoogte te stellen en een mogelijke oplossing aan te dragen. Diezelfde opdrachtgever moet er dan wel voor open staan om bijvoorbeeld extra te investeren. Er wordt dan ook gepleit voor een ‘veiligheidsbegroting’. Hierin wordt vastgelegd wat er nodig is om een project veilig te kunnen uitvoeren. De opdrachtgever heeft een belangrijke rol in het bewaken van het proces. Die rol moet een opdrachtgever nadrukkelijker nemen om het aantal ongelukken in de bouw nog verder terug te dringen en de veiligheid zo goed mogelijk te waarborgen.

Bron: Cobouw