Fries dorp gaat van het gas met behulp van aquathermie

In het Friese dorp Heeg wil men van het aardgas af door gebruik te maken van het nabijgelegen meer. Door middel van aquathermie kan gebruik worden gemaakt van zowel de warmte als het afkoelend vermogen van het water. In het dorp is al ervaring opgedaan, want de plaatselijke watersportvereniging maakt al jaren gebruik van het water uit het Heegermeer om het pand te verwarmen, al wordt er daarnaast ook gebruik gemaakt van zonnepanelen. Deze ervaring wordt nu gebruikt voor de plannen om het hele dorp op deze manier van warmte te voorzien.

‘Heeg energieneutraal in 2025’

De doelstelling van de initiatiefnemers is dat Heeg vanaf 2025 energieneutraal is. Aquathermie wordt ook in het Klimaatakkoord genoemd als mogelijk alternatief voor fossiele brandstoffen. Het water uit het Heegermeer wordt, zodra het door de zon is opgewarmd tot minimaal 15 graden, vermengd met grondwater en vervolgens met behulp van warmtewisselaars opgewarmd tot ongeveer 17 graden. Vervolgens wordt het water op 160 meter diepte opgeslagen om ervoor te zorgen dat het zijn warmte behoudt. Het restwater wordt teruggepompt het Heegermeer in. in de winter, als de warmte nodig is, wordt het warme water opgepompt en vervolgens afgegeven aan het warmtenet. Vervolgens moet de warmtepomp de rest doen. Het water wordt vervolgens doorgestuurd naar huizen en bedrijfspanden.

Renovatie van woningen is nodig

Aquathermie werkt het beste in goed geïsoleerde huizen. Daar is in het Friese Heeg nog veel werk aan de winkel. Het dorp kent veel oudere woningen die niet aan de hoogste eisen voldoen. Geen dubbel glas, geen dak- en muurisolatie. Daar komt bij dat aquathermie het beste tot zijn recht komt als het pand is voorzien van vloerverwarming. De kosten voor het geschikt maken van de woningen in Heeg voor aquathermie komen neer op zo’n 13.000 euro. Als het project subsidie krijgt Rijksregeling Proeftuinen Aardgasvrije Wijken dalen de kosten per pand tot gemiddeld 8.000 euro. Of Heeg voor subsidie in aanmerking komt is afwachten, er zijn tientallen aanvragen ingediend waarvan er maar 25 gehonoreerd gaan worden. De bewoners hebben het laatste woord, alleen als er voldoende draagvlak is gaan de plannen door.

Gevolgen voor flora en fauna in het Heegermeer

Piet Verdornschot, hoogleraar aquatische ecologie, maakt zich zorgen over de plannen. Als er aquathermie wordt toegepast zal de temperatuur in  het Heegermeer in de zomer met zo’n 2 graden dalen. Dit heeft gevolgen voor planten en dieren. Algen groeien minder snel, ongewervelde dieren die normaal afstervende planten eten, gaan zich nu tegoed doen aan andere dieren in het water. Daar komt nog bij dat de woningen in Heeg nu een slaap- en nestelplaats bieden aan vleermuizen. En dat zijn de natuurlijke vijanden van onder andere de eikenprocessierups, het insect waar Nederland al enkele jaren fel tegen strijdt vanwege de vervelende consequenties van de haren van het diertje voor mensen en andere dieren. Natuurlijk kunnen er speciale nestkasten voor de vleermuizen worden geplaatst. Maar de ecologische problemen samen met het nog moeten vinden van voldoende draagvlak zorgen ervoor dat het nog geen gelopen race is dat Heeg in  als geheel dorp van het aardgas af kan en volledig gebruik kan gaan maken van zonnepanelen en aquathermie.

Bron: Het Financieele Dagblad