Rollercoastertaferelen woningmarkt

Bron: Het Financieele Dagblad, Het Financieele Dagblad & Het Financieele Dagblad

Voor een adrenalinekick hoef je niet meer een ritje te nemen in een achtbaan, tegenwoordig kun je ook op de woningmarkt terecht. Deze gaat namelijk van diepe dalen met nauwelijks vraag tot ‘sky high’ met veel vraag, nauwelijks aanbod en exploderende prijzen. Ook de keuzemogelijkheden voor de koper zijn enorm geslonken wat leidt tot een extreem krappe woningmarkt die allesbehalve gezond is.

De bankencrisis en de maatregelen van het kabinet-Rutte II zijn hiervoor de oorzaak. Daar waar de bankencrisis paniek zaaide op de woningmarkt, versterkte het kabinet de negatieve situatie nóg meer door de kredietverlening te beteugelen. Op het dieptepunt van de crisis waren ontwikkelaars in Nederland zelfs 80% van hun afzet van nieuwe koopwoningen kwijt ten opzichte van vóór de crisis. Gelukkig is dit nu verbeterd.

De varkenscyclus in topvorm. Ondanks dat dit voorspoed kan betekenen, is de angst voor nog een flop er niet minder om. Want wat als de hypotheekrente weer gaat stijgen én blijft stijgen? Starters zijn dan zeker kwetsbaar. Voor hen zou een rente van 4 á 5 procent al gauw betekenen dat de netto aanvangsmaandlasten stijgen met 25% tot 50%, als ze al überhaupt zo’n hypotheek krijgen. Doorstromers zijn op korte termijn minder gevoelig voor deze situatie.

We moeten lering trekken uit het verleden, dit geldt ook voor de politiek. Maatregelen vanuit de politiek luisteren namelijk heel nauw en hebben verstrekkende gevolgen. Dit vraagt om inzet en een sterke bewindspersoon in het kabinet die de huidige situatie op de woningmarkt sturing kan geven. Niet door strak aan te sturen, maar juist door ruimte te bieden om de woningbouwproductie aan te jagen en bureaucratische belemmeringen op te heffen.

Amsterdam
De gevolgen van de bankencrisis en het tekort aan aandacht brengt Amsterdam in haast anarchistische situaties. Als gevolg van het Rijksbeleid lijkt de ongeschreven regel in Amsterdam voor woningen te zijn: ‘Wat de gek ervoor geeft’.
Ten eerste, door de jaarlijkse groei van meer dan 10.000 inwoners neemt de druk op de woningmarkt in Amsterdam enorm toe. Ten tweede, de waarde van vastgoed bleef alleen maar stijgen de afgelopen jaren en worden de woningen nu stelselmatig verhuurd aan toeristen. Dat is in Amsterdam volledig uit de hand gelopen. Ondertussen is er voor mensen die net iets te veel verdienen voor een sociale huurwoning nauwelijks een betaalbare marktwoning.
De gemeente Amsterdam heeft al veel maatregelen genomen, maar het is niet voldoende om de prijsopdrijvingen tegen te gaan. Reden hiervoor is dat de gemeente nu op bestaande marktwoningen geen invloed heeft. Daarom is het nieuwe kabinet aan de beurt om mee te doen met de strijd van Amsterdam.

Amsterdam geen maatstaf voor de rest van Nederland
Het nieuwe kabinet moet in zijn aanpak van de totale woningmarkt en het ruimtelijk beleid niet de hoofdstad als norm nemen. Net als Amsterdam vragen de rest van de woningmarktgebieden ook om een specifieke behandeling.
Zo kent het woningmarktgebied dat voornamelijk bestaat uit de rest van de Randstad, Midden-Brabant en Westelijk Gelderland, een groei in het aantal huishoudens en loopt het economisch gesmeerd. De woningproductie verhogen zou hier een goede zet zijn.
Voor de overige regio’s, het derde woningmarktgebied, geldt een andere aanpak. Geen spreiding, maar eerder concentratie in regionale centrumsteden. Zo wordt het voorzieningenniveau in de regio op peil gehouden.